Ujeścisko i Kozacza Góra
Na południowych obrzeżach Gdańska, wśród blokowisk i nowoczesnych osiedli, kryje się miejsce o historii sięgającej tysięcy lat. Kozacza Góra – niewysokie wzniesienie z wieżą widokową – od dawna była dla ludzi przestrzenią wyjątkową.
Pradawni rzemieślnicy i nekropolia sprzed wieków
Około czterech tysięcy lat temu na zboczach Kozaczej Góry działała pracownia krzemieniarska. W jej pobliżu archeolodzy odnaleźli ślady dawnych osad, w których mieszkańcy wyrabiali narzędzia z kamienia, polowali i łowili ryby. To miejsce tętniło życiem już w epoce kamienia, a jego położenie na przecięciu szlaków wodnych i lądowych sprzyjało rozwojowi osadnictwa.
Z biegiem wieków wzgórze zmieniło swoje oblicze. Stało się cmentarzyskiem ludności kultury pomorskiej – w glinianych urnach składano prochy zmarłych, obok których znajdowano ozdoby, naczynia i narzędzia. Każdy przedmiot miał znaczenie – miał towarzyszyć zmarłemu w dalszej podróży. Dla dawnych mieszkańców była to święta przestrzeń, symboliczna brama do zaświatów.
Rzymskie monety i bursztynowe szlaki
Na tym samym terenie odkryto rzymskie monety z czasów cesarza Wespazjana (I wiek n.e.). To niezwykłe znalezisko świadczy o tym, że przez dzisiejsze Ujeścisko biegły ważne drogi handlowe łączące Bałtyk z Imperium Rzymskim.
Denary z mennicy w Lugdunum (dzisiejszy Lyon) trafiły tu prawdopodobnie dzięki kupcom podróżującym szlakiem bursztynowym – trasie, którą Rzymianie przemierzali w poszukiwaniu „złota północy”. W zamian za bursztyn oferowali srebro, szkło i luksusowe towary z południa Europy.
Skarb z Ujeściska
Najbardziej spektakularne odkrycie w tej okolicy to średniowieczny skarb znaleziony na początku XX wieku – gliniane naczynie z symbolami szczęścia i odrodzenia, wypełnione ponad 600 monetami oraz srebrnymi ozdobami. Badacze datują go na ok. 1070 rok. Wśród monet znaleziono egzemplarze z Węgier, Czech, Danii, Flandrii, Anglii i Niemiec. Tak różnorodny zbiór świadczy o szerokich kontaktach handlowych Pomorza i roli Ujeściska jako ważnego punktu na mapie średniowiecznej Europy.
Skarb został opisany i złożony w muzeum w Gdańsku, lecz jego losy zaginęły w czasie II wojny światowej. Do dziś nie wiadomo, co się z nim stało – być może wciąż czeka na swoje ponowne odkrycie.
Od Kozaków po współczesność
Nazwa Kozaczej Góry pochodzi z 1813 roku, gdy w czasie oblężenia Gdańska stacjonowała tam kozacka jazda. Wzgórze, zwane wówczas Kosaken Berg, było punktem obserwacyjnym wojsk koalicji antynapoleońskiej.
Dziś Ujeścisko to tętniąca życiem dzielnica z około 30 tysiącami mieszkańców. Choć krajobraz zmienił się nie do poznania, uważne oko wciąż dostrzeże ślady dawnych ukształtowań terenu – pagórki, doliny i fragmenty lasów, które pamiętają czasy pierwszych osadników.
Miejsce, które wciąż skrywa tajemnice
Historia Kozaczej Góry i Ujeściska pokazuje, że nawet w pozornie zwyczajnych miejscach można odnaleźć ślady wielkich dziejów. Od neolitycznych rzemieślników, przez rzymskich kupców, po średniowiecznych handlarzy – przez tysiąclecia spotykały się tu różne kultury i cywilizacje.
A kto wie, może pod fundamentami współczesnych bloków nadal czekają na odkrycie kolejne fragmenty tej niezwykłej historii?
Po obejrzeniu filmu nie zapomnij o jego polubieniu i o subskrypcji naszego kanału. Możesz nas rówież wesprzeć przez patronite.pl czy zakup wirtualnej kawy lub prawdziwego kubka.
