Ciekawostki o Gdańsku (1)
19 fascynujących ciekawostek związanych z Gdańskiem. Ukryte zakątki, niesamowite historie i Gdańsk z nieco innej perspektywy. Zapraszamy!
- Obowiązek przy pierwszej wizycie w Gdańsku
Neptun jest uznawany za władcę mórz. Kaszubi, licznie zamieszkujący głównie Pomorze Gdańskie, nazywają go Krësztofem, który według legendy, powinien być pocałowany poniżej pleców podczas pierwszej wizyty w Gdańsku, co w ich dialekcie brzmi “kusznąc Krësztofa niżi pleców”.
- Pomniki Neptuna w Gdańsku
W stolicy Pomorza mamy cztery pomnik Neptuna. Pierwszy na Długim Targu przed Dworem Artusa, drugi, spogląda na niego z pobliskiej kamienicy, trzeci, na kamienicy przy ulicy Chlebnickiej, a czwarty pilnuje Komendy Wojewódzkiej Policji w Gdańsku na Biskupie Górce. Trzeba dodać, że jest jedno miejsce w Gdańsku, z którego widać trzy pomniki jednocześnie, ale to już zadanie dla wytrwałych. Są również głosy, iż można znaleźć jeszcze jeden pomnik Neptuna w okolicach ulicy Szerokiej, jednak jest on na terenie zamkniętym więc nie można go zapisać na tej liście.
- Ulica Lawendowa
Nazwa tej ulicy należy do kategorii ironicznych. Otrzymała ją ze względu na panujący w niej brud i nieprzyjemny zapach. Lawendowa parę wieków temu nie była adresem szczególnie prestiżowym w Gdańsku. Na skrzyżowaniu z placem Dominikańskim, znajdowała się średniowieczna Baszta Klasztorna, która pełniła funkcję nie tylko obronne, ale służyła jako toaleta dla mieszkających nieopodal mnichów.
Zapraszamy na film:
- Nec Temere, Nec Timide.
Powiedzmy kilka słów o Gdańskiej dewizie herbowej, czyli “Nec temere, nec timide” co znaczy “bez strachu ale z rozwagą” lub “nie zuchwale, nie strachliwie”. Wyrażenie to oznacza zasadę rozważnego i zrównoważonego działania, unikanie zarówno impulsywnych i nieprzemyślanych decyzji jak i nadmiernego lęku i unikanie ryzyka. W praktyce “Nec temere, nec timide” zachęca gdańszczan do podejmowania mądrych, przemyślanych działań z umiarem i odpowiedzialnością.
- Starówka w Gdańsku
W Gdańsku nie ma Starówki! Mamy Stare Miasto i mamy Główne Miasto. Śródmieście, czyli dzielnica Gdańska, zostało w ostatnich dniach II wojny światowej zniszczone w tak dużym stopniu, że pozostały tylko nieliczne budynki. Większość tego co widzisz na Głównym Mieście, a co błędnie nazywa się starówką, jest po prostu piękną rekonstrukcją.
- Najstarsza gdańska ulica.
Najstarsza ulica w Gdańsku to ulica Długa, czyli z łaciny Long Platea. Jej nazwa została zapisana w 1331 roku i nigdy się nie zmieniła. Wraz z Długim Targiem, ulicą Stągiewną oraz ulicą Długie Ogrody stanowi Drogę Królewską.
- Młode Miasto
Jeżeli myślisz, że jak kupujesz mieszkanie na Młodym Mieście i utożsamiasz je z nowoczesnością, to jesteś błędzie. Dlaczego? Młode Miasto pojawiło się już w XIV wieku i powstało dzięki zakonowi krzyżackiemu. Nie przetrwało jednak długo, gdyż do połowy XV wieku.
8. Bowke lub Bówka.
Początkowo postać ta była typowa dla portowych dzielnic Gdańska, cechując się lekkomyślnym zachowaniem, szczególnie upodobaniem do spożywania alkoholu. Z biegiem czasu jednak przemieniła się w darmozjada, leniuszka i nieszkodliwego łotrzyka. Ostatecznie stał się małym, niesfornym chłopcem przemierzającym nadmotławskie ulice Gdańska.
- Genius Locci
Znamy nazwiska i miejsca spoczynku wielu znanych gdańszczan, ale czy zawsze wywodzili się z tej ziemi? Znajdziemy wśród nich architektów, rzeźbiarzy, malarzy, wielu literatów oraz uczonych. Przybyli do Gdańska i poczuli tak zwane “Genius locci”, czyli ducha miejsca. Często trafiali tutaj z wyboru, ale niejednokrotnie również z musu. Różnorodną kulturę poza Polakami i ludźmi pochodzącymi z okolicznych obszarów, tworzyli przecież mocno w Gdańsku zakorzenieni, a zarazem identyfikujący się otwarcie z tym miastem Niemcy, Holendrzy, Flamandowie, Anglicy, Skandynawowie, Francuzi, Włosi, Czesi, Żydzi
i mieszkańcy arabskiego wschodu oraz iberyjskiego zachodu.
- Legendy
To co wierzyli dawni Pomorzanie jest tematem szalenie intrygującym. Legendy, podania, mitopeje, wbrew pozorom niosą ze sobą szereg cennych informacji. To właśnie dzięki legendom i podaniom możemy wyciągnąć szereg ważnych informacji, od tak trywialnych, w co się ubierano, co jedzono, w co wierzono,
po bardziej złożone, typu, jakie namiętności szargały mieszkańcami nadmotławskiego grodu, jakie były ich pragnienia. Legenda niesie ze sobą pewien zbiór prawd uniwersalnych oraz posiada element dydaktyczny, dobro-zło, kara-nagroda, dobro-zło, kara-nagroda, czyn i konsekwencja. Wspaniała polaryzacja! Trudno znaleźć na mapie Polski drugie takie miasto, posiadające tak bogaty legendozbiór
- Pierwszy film kręcony w Gdańsku.
Pierwszy film kręcony w Gdańsku to krótki dokument z 1911 roku dotyczący parady czarnych Huzarów, w której uczestniczył cesarz Wilhelm II. Na filmie widać między innymi, wielki plac ćwiczeń gdzie z czasem powstało lotnisko Wrzeszcz oraz Koszary przy ulicy Słowackiego, gdzie stacjonowali żołnierze.
- Gdańskie murale
Na gdańskiej Zaspie znajduje się największa kolekcja malarstwa wielkoformatowego. Obecnie murale można spotkać w każdym dużym mieście, jednak to właśnie Zaspa była pierwsza w tej kwestii. W 1997 roku, z okazji Tysiąclecia Gdańska powstało 11 dzieł. Dziś już jest ich ponad 50.
- Jadę do Gdańska
Mieszkając na przykład na Stogach i wybierając się na przykład załatwić coś w centrum żaden tubylec nie powie, że jedzie do centrum tylko, że jedzie do Gdańska. I nie-gdańszczan bardzo to dziwi, jakoby owe Stogi Gdańskiem nie były. I coś w tym jest. Taki Wrzeszcz, Stogi, Sobieszewo, Oliwa kiedyś były odrębnymi wioskami, a miastem była jedynie gdańska dzielnica Śródmieście. Stąd też pewne przyzwyczajenia pozostają i niech cię nie dziwi, że jadę do Gdańska, będąc w Gdańsku.
- Woda na Stogach.
A skoro jesteśmy przy Stogach. W obrębie tej jednej dzielnicy mamy najróżniejsze typy wód, co jest niespotykane w skali kraju. I tak, mamy tutaj Pusty Staw, czyli przepiękne jezioro, kanał wzdłuż ulicy Tamka i Jodłowej, leniwie płynącą Martwą Wisłę, no i oczywiście nasz największy skarb, czyli morze Bałtyckie.
- Nazwa Westerplatte
Westerplatte jest jedyną zachowaną, oficjalną, niemiecką nazwą w Gdańsku. Nie została zmieniona, gdyż stała się symbolem walki o wolność.
- Przeprawa promowa
Na terenie województwa pomorskiego było niegdyś wiele przepraw promowych. Dzisiaj pozostała tylko jedna i znajduje się między Świbnem, a Mikoszewem. Nowoczesny, zbudowany w 2006 roku prom zabiera na pokład 21 aut i 100 pasażerów. Przeprawa zajmuje mniej niż 5 minut, a prom posiadaja Europejski certyfikat niezatapialności.
- Wyspa Sobieszewska
Wyspa Sobieszewska powstała nie tylko dzięki pracy samej przyrody, ale również i człowieka. W 1840 roku na Wiśle Gdańskiej pojawił się zator lodowy, który niebawem doprowadził do przerwania Mierzei Wiślanej i powstania nowej odnogi rzeki, która nazwana została Śmiałą Wisłą. Zaś od 1891 roku do 1895 trwała budowa Przekopu Wisły, mniej więcej od miejscowości Błotnik, aż do morza Bałtyckiego. Jego długość wynosiła 7 km i 100 metrów. Dzisiaj to główne ujście rzeki Wisły.
- Twierdza Wisłoujście
Twierdza Wisłoujście, pierwsza latarnia w Gdańsku. Mało kto wie, że w momencie jej powstawania, choć znajdowała się w tej samej lokalizacji co obecnie, była położona blisko morza. Wszystko przez to, iż przez lata zmieniały się te tereny w związku z długotrwałym zapiaszczeniem ujścia Wisły.
- Gdzie na zachód słońca w Gdańsku?
A najpiękniejsze zachody słońca w Gdańsku, znajdują się zdecydowanie na Górkach Zachodnich. Tutaj słońce chowa się za uroczym żyrafami.
